Informacje dla obywateli Ukrainy przyjeżdżających do Polski
W związku z obecną sytuacją Dział Prawny spółki Follow Legal opracował poradnik zawierający informacje dla obywateli Ukrainy przyjeżdżających do Polski. Jest to bezpłatne opracowanie przygotowane przez zespół Follow Legal. Stan prawny: 28 lutego 2022 r. – poradnik będzie na bieżąco aktualizowany.
#StandwithUkraine
Spis treści (kliknij, aby przenieść się do interesującej Cię części Poradnika):
- Informacja o aktualizacjach
- Punkty recepcyjne
- Przejście granicy a restrykcje związane z COVID
- Darmowa pomoc prawna
- Podróż pociągami i autobusami
- Granica – niezbędne dokumenty i czas legalnego pobytu w Polsce
- Jak przedłużyć pobyt
- Praca w Polsce
- Co jeśli chcesz przewieźć ze sobą zwierzę
- Przydatne akty prawne i strony rządowe
- Poradnik do pobrania w języku polskim i ukraińskim
Informacja o aktualizacjach
Tutaj znajdziesz informacje na temat aktualizacji dokonanych w Poradniku po jego opublikowaniu.
Wykaz aktualizacji:
- brak.
Punkty recepcyjne
Bieżące informacje dla obywateli Ukrainy umieszczono tutaj (także w języku ukraińskim). Polskie władze stworzyły także portal pomagamukrainie.gov.pl, który przekieruje Cię bezpośrednio do informacji związanych z uzyskaniem pomocy.
Zapoznaj się także z informacją w sprawie pobytu w Polsce osób uciekających z Ukrainy (Twój pobyt w Polsce po przekroczeniu granicy będzie legalny, polskie władze na bieżąco będą informować o zmianie przepisów w zakresie legalności pobytu).
Sprawdzaj je na bieżąco, aby wiedzieć jak aktualnie wygląda sytuacja i co możesz zrobić po przyjeździe do Polski.
Informuj swoich bliskich, że po przekroczeniu granicy mogą uzyskać pomoc w punktach recepcyjnych, a obywatele polscy przy granicy oferują pomoc w dotarciu do innych miast w Polsce oraz mają ze sobą środki pierwszej potrzeby (jedzenie, ubrania, środki higieniczne oraz leki).
W Polsce utworzono punkty recepcyjne (zarówno przy granicy jak i w innych miastach), do których mogą zgłaszać się obywatele Ukrainy.
Punkty recepcyjne zostały utworzone dla osób, które nie mają zapewnionego zakwaterowania na terenie Polski (lista punktów znajduje się na grafice poniżej).
Jeśli zarejestrowałeś się w punkcie recepcyjnym, możesz skorzystać z programu pomocowego dla obywateli Ukrainy np. zakwaterowanie/jedzenie/pomoc medyczna.
Jeśli nie zarejestrowałeś się w punkcie recepcyjnym – nadal możesz przebywać w Polsce na zasadach opisanych w części Granica – niezbędne dokumenty i czas legalnego pobytu w Polsce – Twój pobyt nie jest nielegalny, a rejestracja nie jest obowiązkowa.
Polskie władze zachęcają jednak do rejestracji w punktach recepcyjnych nawet jeśli masz zapewnione miejsce, w którym zatrzymasz się w Polsce. Rejestracja ma ułatwić późniejsze postępowanie w zakresie legalizacji pobytu, w punkcie recepcyjnym uzyskasz również przydatne informacje nt. pobytu w Polsce.
Punkty recepcyjne zostaną również utworzone w innych miastach w Polsce. Czekamy na informacje w tym zakresie.
Podsumowanie informacji przekazywanych przez polskie władze:
INFORMACJE OGÓLNE
- Jeśli uciekasz przed rosyjską agresją zbrojną wobec Ukrainy, zostaniesz wpuszczony do Polski.
- Jeżeli nie masz zapewnionego miejsca pobytu w Polsce, udaj się do najbliższego punktu recepcyjnego.
- W punkcie recepcyjnym: otrzymasz więcej informacji na temat pobytu w Polsce, zapewnimy Ci tymczasowe zakwaterowanie w Polsce, otrzymasz ciepły posiłek, napój, podstawową opiekę medyczną oraz miejsce na odpoczynek.
- Jeżeli uciekasz przed konfliktem zbrojnym w Ukrainie, nie martw się, że nie masz dokumentów umożliwiających wjazd do Polski. Zostaniesz wpuszczony do Polski. Zabierz ze sobą najważniejsze dokumenty – paszport wewnętrzny, paszport zagraniczny (jeśli masz), akty urodzenia dzieci, które podróżują z Tobą, dokumentację medyczną.
- Przejścia graniczne można przekraczać także pieszo.
- Jeśli podróżujesz ze zwierzętami – psy, koty, fretki muszą mieć mikrochip i szczepienie, pozostałe (gryzonie, króliki, płazy, gady, ozdobne zwierzęta wodne, bezkręgowce) bez ograniczeń, ale decyzję podejmie podczas przekraczania granicy Krajowa Administracja Skarbowa.
- Decyzje związane z przewożonymi ruchomościami (np. samochód) podejmuje podczas przekraczania granicy Krajowa Administracja Skarbowa.
- Polska nie ma wpływu na procedury graniczne obowiązujące podczas przekraczania ukraińskiej granicy.
POBYT W POLSCE
- Jeśli nie posiadasz miejsca zakwaterowania w Polsce, w punktach recepcyjnych przy granicy uzyskasz niezbędne informacje.
- Masz dostęp do polskiej służby zdrowia.
- Jeśli już przebywasz w Polsce, nie martw się o to, że kończy Ci się legalny pobyt. Zadbamy o to, żeby Twój legalny pobyt został przedłużony.
- Uwaga: rejestracja w punkcie recepcyjnym nie jest obowiązkowa.
DANE KONTAKTOWE DLA OBYWATELI UKRAINY
- Jeśli nie znalazłeś potrzebnej informacji, zadzwoń na infolinię: +48 47 721 75 75.
- Jeśli potrzebujesz informacji, dotyczących szczegółowych zasad przekraczania granicy, skontaktuj się ze Strażą Graniczną: +48 82 568 51 19.
- W największych miastach Polski działają punkty informacyjne i infolinie.
Przypomnij o tym bliskim, którzy chcą wjechać do Polski
Przed podróżą do Polski przypomnij bliskim o:
- zabraniu ze sobą dokumentów wskazanych w części Potrzebne dokumenty
- zabraniu ze sobą jakiegokolwiek dokumentu tożsamości
- jeśli opuszczasz Ukrainę z dzieckiem – zabraniu dokumentu tożsamości dziecka i na wszelki wypadek aktu urodzenia (akt urodzenia ułatwia sytuację, w której dziecko nie posiada dokumentu tożsamości)
- jeśli bliscy nie posiadają dokumentów, przekaż im informacje nt. ochrony międzynarodowej lub możliwości wjazdu na podstawie decyzji komendanta Straży Granicznej
- jeśli bliscy nie mają się gdzie zatrzymać – przypomnij o konieczności udania się do punktów recepcyjnych, których listę znajdziesz w części Punkty recepcyjne
- dodatkowo, przekaż informację o utworzonych punktach informacyjnych dla obywateli Ukrainy w poszczególnych miastach (informacje nt. zostały umieszczone w części Wykaz miejsc, w którym znajdziesz informacje dla osób potrzebujących pomocy, w tym punkty kontaktowe – tam uzyskają szczegółowe wsparcie w zakresie możliwości legalnego pobytu w Polsce oraz jego przedłużenia.
Przejście granicy a restrykcje związane z COVID
Obywatele Ukrainy przy przekraczaniu polsko-ukraińskiej granicy:
- są zwolnieni z obowiązku odbycia kwarantanny i okazania negatywnego wyniku testu na SARS-CoV-2).
Podstawa prawna:
>>> art. §2 ust. 45 Rozporządzenia RADY MINISTRÓW z 25 lutego 2022 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.
Darmowa pomoc prawna
Poniżej znajdziesz przydatne informacje nt. darmowej pomocy prawnej oraz danych kontaktowych do prawników (radców prawnych, adwokatów i notariuszy), którzy oferują bezpłatne wsparcie np. w zakresie legalizacji pobytu:
- Informacja polskich władz
>>> https://www.gov.pl/web/udsc/bezplatna-pomoc-prawna
- Prawniczki i prawnicy Ukraińcom grupa na Facebook’u
>>> https://www.facebook.com/groups/prawniczkiiprawnicyukraincom/about
- Czas prawnika
>>> http://czasprawnika.pl/2022/02/25/prawnicy-na-pomoc-ukrainie/
Podróż pociągami i autobusami
Informacja PKP dotycząca podróży pociągami:
Informujemy, że od dziś do 25.03.2022 roku obywatele Ukrainy mogą podróżować bezpłatnie w klasie 2 w wagonach z miejscami do siedzenia pociągów TLK i IC. Przejazdy te odbywają się na podstawie paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego obywatelstwo ukraińskie. Osoby te mogą pobierać nieodpłatne rezerwacje, a w przypadku ich braku mogą podróżować bez rezerwacji miejsca. Jeżeli obywatel Ukrainy zakupił już bilet, to może go zwrócić lub wymienić na nieodpłatną rezerwację miejsca. Zwrotu pieniędzy za zakupione bilety dokonujemy bez potrąceń.
Informacja dostępna jest także w języku ukraińskim
Darmowe połączenia kolejowe zostały uruchomione także przez Koleje Dolnośląskie. Darmowa podróż odbywa się na podstawie dokumentu potwierdzającego obywatelstwo ukraińskie.
Informacja Flixbus dotycząca podróży autobusami z Przemyśla i Rzeszowa:
Uruchomiliśmy bezpłatne przejazdy FlixBusem dla obywateli Ukrainy chcących udać się do miejsc docelowych w Polsce z przygranicznych miast. Na chwilę obecną bilety można uzyskać zgłaszając się do naszego pracownika, który do godziny 17:00 jest dostępny na dworcu w Przemyślu (ul. Stefana Czarnieckiego 4, 37-700 Przemyśl, stanowiska 2 i 3).
Zgłoszenia można dokonać także online.
Aby otrzymać bilet, wyślij zgłoszenie na adres e-mail service@flixbus.com.ua, zawierające:
- tytuł e-maila: UKRAINE (tytuł niezbędny do realizacji zgłoszenia)
- miejsce odjazdu (Przemyśl/Rzeszów) – miejsce docelowe, data i godzina odjazdu (połączenie należy wybrać na stronie: www.flixbus.pl)
- imię i nazwisko osoby podróżującej
- numer telefonu
- adres e-mailowy (bardzo ważne: na wskazany adres zostanie wysłany bilet). Po wysłaniu e-maila na ww. skrzynkę zostanie wygenerowana automatyczna odpowiedź – Flixbus prosi o jej zignorowanie i oczekiwanie na kontakt z konsultantem (może to potrwać do kilku godzin).
Pełną informację (również w języku ukraińskim) można znaleźć na Facebook’u FlixBus.
Wykaz miejsc, w którym znajdziesz informacje dla osób potrzebujących pomocy, w tym punkty kontaktowe
Poniżej znajdziesz informacje o punktach informacyjnych oraz pomocowych w poszczególnych polskich miastach:
- Wrocław
>>> https://www.wroclaw.pl/portal/wojna-na-ukrainie-jak-pomoc-zbiorki
- Warszawa
>>> https://warszawa19115.pl/-/pomoc-dla-obywateli-ukrainy?redirect=%2F
- Tarnów
>>> https://tarnow.pl/Miasto/Tarnow-dla-Ukrainy-Punkt-Informacyjny
- Rzeszów
- Kielce
- Gdańsk
>>> https://ukraina.gdanskpomaga.pl/potrzebuje-pomocy/ oraz https://ukraina.gdanskpomaga.pl/chce-pomoc/
- Gdynia
>>> https://www.gdynia.pl/gdynia-dla-ukrainy,8623 oraz https://www.gdynia.pl/gdynia-dla-ukrainy,8623/specjalna-gdynska-infolinia-dla-ukr aincow,563530
- Katowice
>>> https://www.katowice.eu/dla-mieszkańca/katowice-dla-ukrainy
- Częstochowa
>>> https://www.czestochowa.pl/ukraina-czeka-na-nasza-pomoc (dodatkowo od 28 lutego zostanie utworzony punkt informacyjno-kontaktowy dla obywateli Ukrainy: budynek Urzędu Miasta 42-217 Częstochowa, ul. Waszyngtona 5).
Dane kontaktowe do
- Wydziałów Spraw Cudzoziemców oraz
- Wydziałów Spraw Obywatelskich i Cudzoziemców
znajdziesz w tym miejscu. Wydziały zajmujące się sprawami cudzoziemców prowadzone są przez Urzędy Wojewódzkie.
Granica – niezbędne dokumenty i czas legalnego pobytu w Polsce
Informacje ogólne:
- między Polską a Ukrainą obowiązuje tzw. ruch bezwizowy, który uprawnia do pobytu w Polsce przez 90 dni w ciągu każdych 180 dni. Jeśli zamierzasz pozostać w Polsce na dłużej to w czasie legalnego pobytu powinieneś wystąpić o udzielenie odpowiedniego zezwolenia na pobyt
- w związku ze stanem wojennym obywatele Ukrainy (mężczyźni) w wieku od 18 do 60 lat nie będą mogli wyjechać z Ukrainy – władze Ukrainy mogą dopuszczać odstępstwa od tej zasady m.in. w przypadku posiadania zaświadczenia lekarskiego. Informacje w tym zakresie najlepiej uzyskać na terenie Ukrainy
- na wszystkich drogowych przejściach granicznych z Ukrainą od 25 lutego 2022 r. można przekroczyć granicę z Polską w ruchu pieszym
- zgodnie z przepisami Ustawy o cudzoziemcach, osoba przekraczająca granicę powinna mieć ze sobą:
- dokumenty potwierdzające cel i warunki planowanego pobytu za granicą – potwierdzenie dostępności środków finansowych na czas podróży i powrotu do Ukrainy
- ubezpieczenie medyczne na minimalną kwotę 30.000 EUR (w przypadku wjazdu na podstawie polskiej wizy krajowej oraz wizy Schengen)
- jeśli granicę przekracza samochodem: prawo jazdy, dokument potwierdzający rejestrację pojazdu, ubezpieczenie pojazdu.
Zgodnie z informacjami medialnymi, w tym od polskiej Straży Granicznej – funkcjonariusze graniczni nie żądają jednak okazania ww. dokumentów.
Potrzebne dokumenty
Do wjazdu i legalnego pobytu w Polsce potrzebujesz jednego ze wskazanych poniżej dokumentów:
- paszport biometryczny (w ramach ruchu bezwizowego)
Na tej podstawie możesz przekroczyć polską granicę i przebywać w Polsce legalnie przez 90 dni w przeciągu każdych 180 dni. Jeśli w ostatnich 180 dniach byłeś w Polsce – koniecznie sprawdź ile dni możesz przebywać jeszcze w Polsce !!!
Co jeśli nie mam paszportu biometrycznego? Jeśli nie masz paszportu biometrycznego, ale masz zwykły paszport (aktualny) oraz wizę (aktualną) możesz przekroczyć polską granicę.
Co jeśli mam zwykły paszport, ale nie mam wizy? Sprawdź część Co w sytuacji braku dokumentów?
- wiza krajowa (typ D), wiza Schengen (typ C) wydana przez polski organ
Pobyt jest legalny zgodnie z terminem ważności wizy i okresem pobytu w niej wskazanym. Po upływie tego okresu możesz przebywać w Polsce dodatkowe 90 dni na podstawie ruchu bezwizowego z ważnym paszportem biometrycznym.
- wiza z oznaczeniem D lub C, wydana przez inne państwo Schengen lub dokument pobytowy wydany przez inne państwo Schengen
Pobyt jest legalny przez 90 dni.
- zezwolenie na pobyt czasowy / pobyt stały
Możesz przebywać legalnie w Polsce zgodnie z warunkami określonymi w ramach Twojego zezwolenia.
UWAGA
Jeśli posiadasz akt urodzenia dziecka, które chcesz zabrać do Polski, na wszelki wypadek zabierz ten dokument ze sobą – dokument może być przydatny w wielu sytuacjach.
Co w sytuacji braku dokumentów?
Jeśli nie masz dokumentów – nie martw się!
Do Polski możesz wjechać także na podstawie:
- zgody komendanta Straży Granicznej
O zgodę możesz wnioskować na przejściu granicznym – podstawa prawna to art. 32 polskiej Ustawy o cudzoziemcach.
Po uzyskaniu zgody możesz przebywać w Polsce legalnie do 15 dni. W tym okresie możesz ubiegać się o wydanie zezwolenia na pobyt czasowy lub stały. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w części Jak przedłużyć pobyt.
Według informacji od polskiej straży granicznej – komendanci uzyskali stosowne pozwolenia i proces wpuszczania obywateli Ukrainy na podstawie zgody komendanta Straży Granicznej na teren Polski przebiega sprawnie.
- wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej
Gdzie można złożyć wniosek:
- w trakcie wjazdu do Polski podczas kontroli granicznej (poinformuj funkcjonariusza Straży Granicznej o chęci wystąpienia z wnioskiem)
- podczas pobytu na terytorium Polski (należy zgłosić się do dowolnego oddziału lub placówki Straży Granicznej)
- za pośrednictwem komendanta oddziału lub komendanta placówki Straży Granicznej, obejmującego terytorialnym zasięgiem działania siedzibę strzeżonego ośrodka strzeżonego, aresztu dla cudzoziemców, aresztu śledczego lub zakładu karnego – w przypadku, gdy osoba, która chce złożyć wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, przebywa we wskazanych miejscach.
Linki do aktualnych wniosków znajdziesz na stronie Urzędu ds. cudzoziemców.
Ochrony międzynarodowej udziela się poprzez:
- nadanie statusu uchodźcy
- udzielenie ochrony uzupełniającej
- udzielenie azylu
- udzielenie ochrony czasowej.
UWAGA
- W przypadku składania wniosku o przyznanie ochrony międzynarodowej Straż Graniczna ma obowiązek zapewnić cudzoziemcowi pomoc tłumacza — rozmowa musi odbywać się w języku zrozumiałym dla obu stron
- Jeśli złożysz wniosek nie będziesz mógł wykonywać w Polsce pracy przez pierwsze 6 miesięcy
- W czasie rozpatrywania decyzji nie będziesz mógł opuścić terytorium Polski
- Podczas przekraczania granicy wyraźnie zakomunikuj, że chcesz ubiegać się o udzielenie ochrony międzynarodowej
- Po złożeniu wniosku zostaniesz skierowany do ośrodka recepcyjnego, w którym przeprowadzone zostaną badania lekarskie i będziesz mógł złożyć wniosek o przyznanie pomocy socjalnej
- Osoba, która złożyła wniosek zostanie skierowana do otwartego ośrodka dla cudzoziemców, w którym będzie miała zapewnione zakwaterowanie, wyżywienie, jednorazową pomoc pieniężną (lub bony na zakup odzieży, obuwia), naukę języka polskiego i podstawowe materiały do nauki
- Po przyznaniu ochrony międzynarodowej możesz podejmować pracę bez zezwolenia.
Polskie władze pracują nad zmianą przepisów w zakresie wjazdu obywateli Ukrainy do Polski. Zmiany mają zostać ogłoszone w najbliższych dniach. Organizacje sugerują także kilkudniowe wstrzymanie się ze składaniem wniosków przez obywateli Ukrainy np. w zakresie zezwolenia na pobyt – procedury mają zostać uproszczone.
W związku z planowanym przyjazdem do Polski zapoznaj się również z częścią Punkty recepcyjne.
Jak przedłużyć pobyt
Jeśli wjechałeś do Polski na podstawie procedur wskazanych w części Granica – niezbędne dokumenty i czas legalnego pobytu w Polsce, możesz starać się o przedłużenie legalnej podstawy Twojego pobytu.
Pobyt można przedłużyć poprzez:
- złożenie odpowiedniego wniosku o pobyt czasowy lub pobyt stały.
Wniosek należy złożyć:
- przed upływem terminów legalnego pobytu (wskazane powyżej w części Granica – niezbędne dokumenty i czas legalnego pobytu w Polsce)
- wniosek uruchamia procedurę legalizacji pobytu, która jest prowadzona przez Urzędy Wojewódzkie (właściwe ze względu na miejsce Twojego pobytu w Polsce). Dane kontaktowe do urzędów znajdziesz w części Wykaz miejsc, w którym znajdziesz informacje dla osób potrzebujących pomocy, w tym punkty kontaktowe.
UWAGA
- Możesz także skorzystać z procedury przedłużenia pobytu w ruchu bezwizowym (o kolejne 90 dni)
- Istnieje również możliwość złożenia wniosku o przedłużenie wizy, na podstawie której wjechałeś do Polski.
Powyższe wnioski składane są również w Urzędach Wojewódzkich.
W przypadku cudzoziemców, którzy nie mogą zostać zobowiązani do powrotu do Ukrainy, może znaleźć zastosowanie uzyskanie zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgodę na pobyt tolerowany (wydawana przez komendanta placówki Straży Granicznej).
Link do szczegółowych procedur i wzorów formularzy umieszczono w części Przydatne akty prawne i strony rządowe.
Czekamy na informacje dot. uproszczenia procedur legalizacji pobytu – jak tylko zostaną ogłoszone, dodamy informacje w części Informacja o aktualizacjach.
Kto może ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy
Jeśli planujesz przebywać w Polsce dłużej niż 3 miesiące, możesz ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy.
Zezwolenie jest wydawane maksymalnie na 3 lata. Okres ważności zezwolenia może być krótszy, jeżeli podstawa ubiegania się o to zezwolenie wskazuje na zasadność pobytu krótszego.
UWAGA
- Zezwolenia na pobyt czasowy nie przedłuża się – jeżeli chcesz pozostać w Polsce, musisz ubiegać się o kolejne zezwolenie
- Przed upływem terminu ważności zezwolenia na pobyt czasowy powinieneś opuścić Polskę, chyba że uzyskasz inny dokument pozwalający na legalny pobyt (np. kolejne zezwolenie na pobyt czasowy, zezwolenie na pobyt stały).
Kto może ubiegać się o jednolite zezwolenie na pobyt czasowy i pracę
Jeśli zamierzasz przebywać w Polsce i wykonywać pracę powyżej 3 miesięcy, możesz ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę. Jedno zezwolenie umożliwi Ci zarówno legalny pobyt jak i wykonywanie pracy.
Jakie warunki należy spełnić:
- posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego − finansowanego ze środków publicznych (Narodowy Fundusz Zdrowia) lub prywatnego (polisa ubezpieczeniowa), które będzie pokrywało koszty leczenia w Polsce
- pracodawca, który ma Cię zatrudnić, musi zapewnić, że:
- Twoje wynagrodzenie nie będzie niższe niż wynagrodzenie pracowników wykonujących pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku, w tym samym wymiarze czasu pracy
- Twoja wysokość miesięcznego wynagrodzenia nie będzie niższa niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę niezależnie od wymiaru czasu pracy i rodzaju stosunku prawnego stanowiącego podstawę wykonywania pracy (w 2022 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3010 PLN brutto tj. 2363 PLN netto, a minimalna stawka godzinowa 19,70 PLN tj. 13,91 PLN netto)
- nie ma możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy (test rynku pracy, który jest wyłączony w określonych przypadkach).
- jeśli chcesz pracować w zawodzie regulowanym np. jako lekarz musisz spełniać warunki określone dla tego zawodu w polskich przepisach prawa
- wykonywanie przez Ciebie pracy w zawodzie pożądanym dla polskiej gospodarki, o ile posiadasz kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania pracy w tym zawodzie (lista zawodów została określona w Rozporządzeniu).
Kto może ubiegać się o zezwolenie na pobyt stały (karta stałego pobytu)
Informacje ogólne:
- decyzja w sprawie wydania zezwolenia jest wydawana na czas nieoznaczony
- zezwolenie uprawnia do wykonywania pracy w Polsce bez konieczności uzyskania dodatkowych dokumentów
- zezwolenie uprawnia do podróżowania do innych krajów strefy Schengen – pobyt nie może jednak przekraczać 90 dni w okresie każdych 180 dni, chyba że starasz się w tym kraju o zalegalizowanie pobytu na zasadach w nim obowiązujących.
O zezwolenie na pobyt stały możesz ubiegać się jeśli:
- jesteś dzieckiem cudzoziemca, który ma w Polsce zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE i jest pod jego opieką rodzicielską, i który:
- urodziłeś się już po tym, jak rodzic otrzymał w Polsce zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE albo
- urodziłeś się w okresie ważności zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego rodzicowi lub okresie pobytu rodzica w Polsce na podstawie zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany albo w związku z nadaniem rodzicowi statusu uchodźcy lub udzieleniem ochrony uzupełniającej
- jesteś dzieckiem obywatela polskiego i pozostajesz pod jego opieką rodzicielską ● jesteś osobą polskiego pochodzenia i zamierzasz osiedlić się w Polsce na stałe ● pozostajesz w uznawanym przez prawo polskie związku małżeńskim zawartym z
- obywatelem Polski przez co najmniej 3 lata przed złożeniem wniosku o zezwolenie na pobyt stały i bezpośrednio przed złożeniem tego wniosku mieszkałeś w Polsce nieprzerwanie co najmniej 2 lata na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy wydanego na podstawie małżeństwa z obywatelem Polski lub na podstawie uzyskania statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych
- jesteś ofiarą handlu ludźmi i:
- mieszkałeś w Polsce bezpośrednio przed złożeniem wniosku przez okres nie krótszy niż 1 rok na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy wydawanego cudzoziemcom będącym ofiarami handlu ludźmi oraz
- współpracowałeś z organami ścigania w postępowania karnym i
- masz uzasadnione obawy przed powrotem do państwa pochodzenia, potwierdzone przez prokuratora prowadzącego postępowania w sprawie. ● bezpośrednio przed złożeniem wniosku mieszkałeś w Polsce nieprzerwanie przez okres nie krótszy niż 5 lat na podstawie statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych
- bezpośrednio przed złożeniem wniosku mieszkałeś w Polsce nieprzerwanie przez okres nie krótszy niż 10 lat na podstawie zgody na pobyt tolerowany udzielonej w przypadku:
- jeżeli zobowiązanie Cię do powrotu może nastąpić jedynie do państwa, w którym: zagrożone byłoby prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa osobistego lub możesz zostać poddany torturom albo nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu lub być zmuszony do pracy lub być pozbawiony prawa do rzetelnego procesu sądowego albo być ukarany bez podstawy prawnej
- zobowiązanie Cię do powrotu może nastąpić jedynie do państwa, do którego wydanie go jest niedopuszczalne na podstawie orzeczenia sądu albo z uwagi na rozstrzygnięcie Ministra Sprawiedliwości o odmowie wydania cudzoziemca.
- posiadasz ważną Kartę Polaka i zamierzasz osiedlić się w Polsce na stałe
- udzielono Ci w Polsce azylu
- posiadasz źródło stabilnego i regularnego dochodu i bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywałeś w Polsce nieprzerwanie co najmniej 4 lata na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z wykonywaniem pracy w zawodzie pożądanym dla polskiej gospodarki (lista zawodów została określona w Rozporządzeniu).
Przepisy dot. wniosków w sprawie legalizacji pobytu w czasie epidemii wirusa SARS CoV-2 (Covid)
W Polsce obowiązują obecnie przepisy tzw. ustawy covidowej.
Wprowadza ona zmiany w zakresie wydłużenia terminów legalnego pobytu lub złożenia wniosku dot. legalizacji pobytu. Ogólna zasada jest taka, że terminy te zostają przedłużone do upływu 30-go dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii w Polsce.
Informujemy, że stan zagrożenia epidemicznego trwa w Polsce nadal.
Poniżej znajdziesz szczegóły dotyczące tych terminów.
Przedłużenie legalności pobytu
Przedłużenie ważności wiz krajowych i zezwoleń na pobyt czasowy
Jeżeli ostatni dzień okresu Twojego legalnego pobytu na podstawie:
- wizy krajowej lub
- zezwolenia na pobyt czasowy
przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, okres ten ulega przedłużeniu z mocy prawa do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.
Jeśli chodzi o:
- wizę krajową – w Twoim dokumencie podróży nie umieszcza się nowej naklejki wizowej
- zezwolenie na pobyt czasowy – nie musisz występować o urzędowe potwierdzenie ważności zezwolenia.
Krótkoterminowe tytuły pobytowe
Jeśli w dniu, od którego po raz pierwszy ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego tj. od 14 marca 2020 r. przebywałeś w Polsce na podstawie:
- wizy Schengen
- wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen
- dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen
- w ramach ruchu bezwizowego
- wizy długoterminowej wydanej przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej niebędące państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej uprawnia ona do pobytu w Polsce
- dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej niebędące państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej uprawnia ona do pobytu w Polsce,
Twój pobyt w Polsce uważa się za legalny od dnia następującego po dniu, w którym zakończył się jego legalny pobyt na jednej z powyższych podstaw, do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.
Wskazane powyżej osoby są uprawnione do wykonywania pracy w Polsce, jeżeli posiadają:
- ważne zezwolenie na pracę lub ważne zezwolenie na pracę sezonową
- oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy.
Wydłużenie terminów składania wniosków związanych z pobytem
Jeśli termin do złożenia wniosku w sprawie:
- o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy
- przedłużenia wizy Schengen lub wizy krajowej
- o udzielenie kolejnego zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa
- o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu korzystania z mobilności długoterminowej
- o udzielenie zezwolenia na pobyt stały
- o przedłużenie okresu pobytu w ramach ruchu bezwizowego,
wypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, termin ten ulega przedłużeniu do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Jeżeli złożysz wniosek w tym terminie, to za legalny zostanie uznany również Twój pobyt przed złożeniem wniosku.
Wydłużenie ważności dokumentów.
W okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii przedłużeniu ulega ważność:
- tymczasowych zaświadczeń tożsamości cudzoziemca
- kart pobytu członka rodziny obywatela UE, dokumentów potwierdzających prawo stałego pobytu i kart stałego pobytu członka rodziny obywatela UE
- polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca
- dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany”,
do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.
Przydatna infografika dot. przedłużenia legalnej podstawy do przebywania w Polsce w związku z trwającym stanem epidemii jest dostępna tutaj.
Praca w Polsce
Jako obywatel Ukrainy możesz legalnie pracować w Polsce jeśli spełniasz poniższe warunki:
- posiadasz dokument dopuszczający do polskiego rynku pracy
- posiadasz dokument pobytowy, z którym wiąże się uprawnienie do wykonywania pracy (np. odpowiednia wiza lub zezwolenie na pobyt)
- wykonujesz pracę na warunkach zawartych w zezwoleniu na pracę lub oświadczeniu o powierzeniu pracy, wyłącznie na rzecz pracodawcy wskazanego w dokumencie
- podpisałeś z pracodawcą odpowiednią umowę dotyczącą pracy.
Oznacza to, że obecnie obywatel Ukrainy nie może bez uzyskania legalnej podstawy podjąć pracy w Polsce.
Dokumenty, które pozwalają obywatelowi Ukrainy na podjęcie pracy w Polsce:
- zezwolenie na pracę (typ A, B, C, D i E) – występuje o nie pracodawca do właściwego wojewody. Uprawnia do wykonywania pracy do 3 lat (w przypadku zezwolenia typu B, gdy cudzoziemiec pełni funkcję w zarządzie osoby prawnej, która zatrudnia powyżej 25 osób, może być ono wydane na okres do 5 lat)
- zezwolenie na pracę sezonową (typ S) – występuje o nie pracodawca do właściwego starosty (powiatowego urzędu pracy). Uprawnia do wykonywania pracy w podklasach uznanych za sezonowe (w sektorach rolnictwo, ogrodnictwo, turystyka), do 9 miesięcy w roku kalendarzowym
- oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi – składane przez pracodawcę w powiatowym urzędzie pracy. Pozwala obywatelowi jednego z 6 państw: Republiki Armenii, Republiki Białoruś, Republiki Gruzji, Republiki Mołdawii, Federacji Rosyjskiej i Ukrainy wykonywać pracę w Polsce przez 24 miesiące bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę
- zezwolenie na pobyt czasowy i pracę – występuje o nie cudzoziemiec, przebywający już legalnie na terytorium Polski, do wojewody właściwego ze względu na pobyt cudzoziemca. Uprawnia jednocześnie do pracy i pobytu.
Jeśli okresy, na które zostały wydane powyższe zezwolenia, kończą się w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii ich okres zostaje z mocy prawa przedłużony do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.
UWAGA
- Jeśli złożyłeś wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej – przez 6 miesięcy od złożenia wniosku nie możesz podjąć pracy w Polsce
- Według informacji prasowej z 27 lutego – Komisja Europejska zaproponuje zmiany w prawie dot. uchodźców z Ukrainy, którzy według zapowiedzi, co najmniej przez rok będą mieli prawa zbliżone do obywateli Unii Europejskiej, z uwzględnieniem lokalnych porządków prawnych w zakresie: prawa do pracy, opieki socjalnej i medycznej, dostępu do mieszkań socjalnych oraz edukacji (zmiany obecnie jeszcze nie obowiązują)
- W Polsce funkcjonuje także specjalny program wizowy dla pracowników sektora IT pod nazwą Poland.Business Harbour. Więcej informacji na ten temat (również po ukraińsku) znajdziesz tutaj.
Co jeśli chcesz przewieźć ze sobą zwierzę
W Polsce obowiązuje obecnie tymczasowa procedura przemieszczania zwierząt towarzyszących z terytorium Ukrainy na teren Polski przez osoby nieposiadające kompletu dokumentów weterynaryjnych. Oznacza to, że łatwiej jest przetransportować do Polski wskazane zwierzęta.
Informacje podstawowe
Warunki formalne przemieszczania zwierząt:
- prawidłowe oznakowanie mikrochipem
- zaszczepienie przeciwko wściekliźnie, a szczepienie jest nadal ważne
- posiadanie aktualnego wyniku badania serologicznego w kierunku oznaczenia miana przeciwciał przeciwko wściekliźnie
- posiadanie ważnego paszportu zwierzęcia wydanego w jednym z państw członkowskich UE lub świadectwa zdrowia zgodne ze wzorem określonym w prawie UE.
Zwierzęta (psy, koty, fretki) przemieszczane w czasie trwania konfliktu militarnego nie muszą być zaopatrzone w wynik badania serologicznego w kierunku oznaczenia miana przeciwciał przeciwko wściekliźnie.
Minimalny wymóg do przemieszczenia zwierzęcia na teren UE:
- oznakowane mikrochipem, któremu towarzyszy dokument potwierdzający wykonanie szczepienia przeciwko wściekliźnie nie wcześniej niż 12 miesięcy przed dniem przemieszczania. Musi być możliwość weryfikacji tożsamości zwierzęcia tj. powiązania szczepienia z oznakowaniem.
Każdy podróżny, którego zwierzę nie spełnia jednego lub więcej wymagań przywozowych zobowiązany jest do wypełnienia oświadczenia (link do wzorów dokumentów znajduje się poniżej).
Jeśli wskażesz adres miejsca pobytu zwierzęcia na terenie Polski:
- Twoje oświadczenie przekazywane jest do właściwego terytorialnie powiatowego lekarza weterynarii wraz z dokumentem zawierającym decyzję Powiatowego Lekarza Weterynarii właściwego terytorialnie dla miejsca przekroczenia granicy zewnętrznej UE
- zwierzę objęte będzie izolacją
- konieczne będzie: oznakowanie zwierzęcia (jeśli brak jest mikrochipa lub jest nieczytelny), zaszczepienie przeciwko wściekliźnie (jeśli szczepienia nie można udokumentować lub jest nieważne), pobranie krwi do badania serologicznego w kierunku oznaczenia poziomu przeciwciał przeciwko wściekliźnie wykonanego przez zatwierdzone laboratorium
- po uzyskaniu wyniku badania serologicznego, zgodnie z którym poziom przeciwciał zaświadcza o nabytej odporności, zwierzę zostaje zwolnione z izolacji, a zwierzęciu zostają wydane dokumenty potwierdzające spełnienie wymogów.
Jeśli nie jesteś w stanie wskazać adresu miejsca pobytu zwierzęcia na terenie Polski:
- urzędowy lekarz weterynarii dokonuje oznakowania i zaszczepienia zwierzęcia w miejscu tymczasowego pobytu zwierzęcia.
UWAGA
- Koszty związane z powyższymi czynnościami są pokrywane z budżetu państwa.
Więcej szczegółowych informacji, w tym wzory dokumentów można znaleźć na stronie Głównego Inspektoratu Weterynarii.
Przydatne akty prawne i strony rządowe
Tutaj znajdziesz kilka podstawowych aktów prawnych oraz miejsc, w których opublikowano informacje ważne dla obywateli Ukrainy:
- Ustawa o cudzoziemcach
- Rozporządzenie RADY MINISTRÓW z dnia 25 lutego 2022 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii
- Wzory dokumentów dot. legalizacji pobytu
- Przydatne informacje dla obywateli państw trzecich (w tym Ukrainy) np. w zakresie legalizacji pobytu znajdziesz również na stronie Urzędu ds. cudzoziemców
- Rządowy portal informacyjny dla Ukraińców
- Ustawa o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
- Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
- Informacje dot. zatrudniania cudzoziemców dostępne są na stronie praca.gov.pl (również w języku ukraińskim), w zakładce Dla cudzoziemców