Split payment – z czym to się je?

Split payment – co to jest?

System podzielonej płatności (ang. split payment) to forma płatności, w której płatność za towar bądź usługę rozdzielana jest dwa konta bankowe dostawcy. Wartość netto transakcji trafia na podstawowy rachunek dostawcy, natomiast wartość podatku VAT w całości bądź w części na rachunek VAT, który jest przypisany do rachunku podstawowego dostawcy. 

Rachunek VAT jest zakładany obowiązkowo przez bank bądź spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową do każdego rachunku rozliczeniowego lub rachunku  imiennego służącego do celów działalności gospodarczej. Split payment ma zastosowanie tylko do transakcji w relacjach B2B (firma – firma). Nie ma zastosowania do transakcji B2C (firma – osoba prywatna).

Od kiedy split payment?

Dokonywanie płatności za pomocą mechanizmu podzielonej płatności jest możliwe od 1 lipca 2018 roku i do 1 listopada 2019 było dobrowolne. Decyzja o zapłacie z wykorzystaniem tej formy płatności zależała od nabywcy. Od 1 listopada 2019 roku dla przypadków określonych w ustawie o VAT (o czym dokładniej poniżej) istnieje obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności. 

Split payment – dla kogo obowiązkowy?

Od 1 listopada 2019 roku mechanizm podzielonej płatności jest obowiązkowy dla pewnej grupy towarów i usług. Obowiązek płatności w split payment zgodnie z art. 108a ust. 1a ustawy o VAT dotyczy towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy, których łączna kwota należności, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł. Istnieją rozbieżności interpretacyjne co do tego, czy ustawodawca zamierzał objąć obowiązkowym split paymentem faktury przekraczające kwotę 15 000 zł, czy też transakcje o takiej lub większej wartości. W świetle ustawy Prawo przedsiębiorców – do której odwołują przepisy ustawy o VAT – pojęcia te nie są tożsame.

Dla towarów i usług niewymienionych w załączniku nr 15 ustawy o VAT stosowanie mechanizmu podzielonej płatności jest dobrowolne. Decyzja o formie zapłaty należy do nabywcy. 

Split payment – korzyści

W przypadku zastosowania mechanizmu podzielonej płatności ustawodawca przewidział korzyści dla nabywcy. Do zalet zapłaty w split payment należą:
– wyłączenie z odpowiedzialności solidarnej za zaległości podatkowe dostawcy w części podatku przypadającego proporcjonalnie na dostawę w przypadku nabycia tzw. wrażliwych towarów (art. 108c ust. 1 ustawy o VAT),

• udzielenie skonta w przypadku wcześniejszej niż wynikającej z przepisów ustawy o VAT zapłaty podatku VAT do urzędu skarbowego ze środków pochodzących z rachunku VAT,
• brak zastosowania podwyższonej 150% stawki odsetek za zwłokę,
• przyspieszony zwrot różnicy w podatku VAT. Zwrot VAT będzie dokonywany w terminie 25 dni licząc od dnia złożenia deklaracji.

Split payment a zwrot VAT

Aby pieniądze zgromadzone na rachunku VAT nie wpływały negatywnie na płynność finansową przedsiębiorstw, ustawodawca przedstawił kilka możliwych sposobów ich rozdysponowania. 

Do 1 listopada 2019 roku z rachunku VAT można było zapłacić:

• kontrahentowi kwotę VAT wynikającą z otrzymanej faktury,
• podatek VAT do urzędu skarbowego,

Oprócz tego podatnik może wnioskować o przelew środków z rachunku VAT na rachunek podstawowy, jednakże jest to możliwe za uprzednią zgodą naczelnika urzędu skarbowego. Czas na rozpatrzenie wniosku wynosi 60 dni. 

Od 1 listopada 2019 roku z rachunku VAT dodatkowo można zapłacić:

• podatek dochodowy od osób prawnych, zaliczki oraz odsetki,
• podatek dochodowy od osób fizycznych, zaliczki oraz odsetki,
• podatek akcyzowy, przedpłaty oraz odsetki,
• należności celne oraz odsetki,
• należności z tytułu składek ZUS oraz odsetki.

Aby starać się o zwrot środków z rachunku VAT należy złożyć wniosek do naczelnika urzędu skarbowego. Razem z wnioskiem należy uiścić opłatę skarbową w wysokości 30 zł. Opłatę należy wpłacić na konto urzędu miasta bądź gminy, właściwego dla siedziby urzędu skarbowego. Jeśli naczelnik urzędu skarbowego wyrazi zgodę na przeksięgowanie środków z rachunku VAT, wówczas wyda postanowienie, w którym określi wysokość środków do przekazania na rachunek podstawowy.  Jeżeli podatnik posiada zaległości w podatku VAT w kwocie niższej od wnioskowanej, naczelnik urzędu skarbowego może wydać decyzję o zgodzie na przeksięgowanie części środków oraz odmowie przeksięgowania środków w tej części, które odpowiadają kwocie zaległości. 

Natomiast jeśli naczelnik urzędu skarbowego nie wyrazi zgody na przeksięgowanie środków z rachunku VAT, wówczas wyda postanowienie o odmowie przekazania. Taka sytuacja ma miejsce, gdy:

• istnieją zaległości w podatku VAT,
• istnieje prawdopodobieństwo nie uiszczenia kwoty podatku VAT do urzędu skarbowego,
• istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia zaległości w podatku VAT bądź prawdopodobieństwo nałożenia sankcji.